Klachten door een beschadigde meniscus: dit moet je weten

KLACHTEN DOOR EEN BESCHADIGDE MENISCUS

Knieklachten kunnen verschillende oorzaken hebben. Eén van de structuren die regelmatig betrokken is, is de meniscus. In deze blog lees je wat de meniscus is, hoe een blessure kan ontstaan en wat de meest effectieve behandelmogelijkheden zijn volgens de huidige inzichten.

Wat is de meniscus?

In je knie zitten twee stukjes kraakbeen in de vorm van halve maantjes: de binnenmeniscus (mediaal) en de buitenmeniscus (lateraal). Deze ‘menisci’ werken als schokdempers en zorgen voor stabiliteit in het kniegewricht. Ze helpen om de krachten goed te verdelen tussen je bovenbeen en onderbeen, vooral tijdens bewegingen zoals staan, lopen, springen en draaien.

Als de meniscus beschadigd raakt, kun je last krijgen van pijn, zwelling, slotklachten of een instabiel gevoel in de knie. Slotklachten ontstaan wanneer een stukje van de meniscus tijdelijk tussen de botdelen klem komt te zitten, waardoor het voelt alsof de knie “vastzit” of niet goed kan bewegen. De klachten kunnen in ernst variëren: soms is er alleen sprake van lichte irritatie, maar soms blokkeert de knie daadwerkelijk bij bepaalde bewegingen.

Veel voorkomende meniscusklachten

Acuut meniscusletsel (traumatisch)

Komt vaak voor bij jonge, actieve mensen of sporters.

Oorzaken
Plotselinge draaibeweging of een diepe hurkbeweging.

Klachten
Scherpe pijn in de knie, zwelling, een klikkend gevoel of het idee dat de knie blokkeert, en moeite met buigen of strekken. Dit letsel gaat vaak samen met andere knieproblemen, zoals een gescheurde voorste kruisband.

Degeneratief meniscusletsel

Komt vaker voor bij mensen boven de 40 jaar, meestal zonder duidelijk trauma

Oorzaken
Slijtage van de meniscus door veroudering, waardoor het kraakbeen kwetsbaarder wordt.

Klachten
Zeurende pijn aan de zijkant van de knie, stijfheid na zitten of in de ochtend en soms (lichte) zwelling. Dit soort klachten is vaak onderdeel van beginnende artrose in de knie.

Belangrijk
Bij deze vorm is de meniscus vaak niet de oorzaak van de pijn, maar verder een gevolg van veranderingen in de knie. Daarom wordt een operatie meestal afgeraden.

Hoe wordt meniscusletsel behandeld?

De juiste behandeling hangt af van verschillende factoren: het type scheur (vorm en locatie), leeftijd en activiteitsniveau, of er sprake is van slotklachten of instabiliteit, of het om een acute of degeneratieve scheur gaat en natuurlijk jouw persoonlijke doelen en sportwensen.

Niet-operatief: fysiotherapie als eerste keuze
Bij veel meniscusklachten, vooral bij degeneratieve schade, is oefentherapie de eerste aanbevolen behandeling.

Wat doen we bij sportfysiotherapie?
We richten ons op spierversterking, mobiliteit en coördinatie. Daarmee verbeteren we de belastbaarheid en functie van de knie.

Wetenschappelijk bewijs:
Onderzoek, zoals de ESCAPE trial, laat zien dat fysiotherapie bij milde tot matige meniscusklachten op de lange termijn minstens zo goed werkt als een operatie en soms zelfs beter.

Wanneer is een operatie nodig?

In de meeste gevallen is een operatie bij een meniscusletsel niet direct nodig. Uit onderzoek blijkt dat oefentherapie vaak even effectief is als een operatie, vooral bij degeneratieve (slijtage)scheuren.

Een operatie (meestal een arthroscopische meniscushechting of gedeeltelijke menisectomie) wordt alleen overwogen in de volgende situaties:

Aanhoudende slotklachten, waarbij de knie echt mechanisch blokkeert (dus niet alleen stijf aanvoelt).
Acute, grotere scheuren bij jonge of actieve patiënten, vooral wanneer de meniscus in het doorbloede buitenste deel (het ‘rode’ gebied) is gescheurd en daardoor kans heeft om te genezen na hechting.
Geen verbetering na een goed uitgevoerd oefentraject van minimaal 3 maanden onder begeleiding van een fysiotherapeut.

Bij degeneratieve scheuren (door slijtage) heeft een operatie meestal geen meerwaarde, tenzij er sprake is van duidelijke mechanische blokkades die niet verbeteren met conservatieve behandeling.

Meniscushechting

De gescheurde meniscus wordt gehecht in plaats van verwijderd. Dit kan alleen als de scheur zich in het goed doorbloede deel van de meniscus bevindt.

Voordeel
Je behoudt de meniscus en dus ook de schokdempende functie.

Nadeel
Langere revalidatie (vier tot zes maanden), omdat de hechting moet vastgroeien.

Deze techniek heeft de voorkeur bij jonge mensen met een traumatische scheur. Het herstel is duurzamer, en de kans op artrose later in het leven is kleiner.

Partiële menisectomie (gedeeltelijke verwijdering)

Bij een partiële menisectomie verwijdert de orthopedisch chirurg het beschadigde deel van de meniscus met kleine instrumenten via een kijkoperatie. Het gescheurde stukje wordt weggeknipt of glad gemaakt, zodat het niet meer klemt of irriteert. Het gezonde deel van de meniscus blijft behouden.

Voordeel
Kortere revalidatie (zes tot acht weken).

Nadeel
Op langere termijn meer risico op artrose, omdat de knie minder bescherming heeft.

Wetenschappelijk inzicht: bij degeneratieve meniscusklachten geeft deze operatie vaak geen beter resultaat dan fysiotherapie alleen.

Wat zegt de wetenschap over meniscusklachten?

Fysiotherapie is vaak net zo effectief als een operatie, vooral bij slijtageklachten.
Bij het verwijderen van een deel van de meniscus neemt het risico op artrose toe.
Hechting van de meniscus verdient de voorkeur bij jonge, actieve mensen met een scheur in het goed doorbloede deel.
Bij oudere patiënten, of bij klachten zonder duidelijke slotklachten, werkt (gerichte) oefentherapie vaak beter op lange termijn.

Bronnen: ESCAPE trial, BMJ, ESSKA-richtlijnen

Wat kun jij doen bij meniscusklachten?

Heb je pijn aan je knie of is er bij jou een meniscusscheur vastgesteld? Dan is het belangrijk om samen met een sportfysiotherapeut en eventueel een orthopedisch chirurg te kijken naar de beste aanpak. Jouw leeftijd, sportniveau, type scheur en persoonlijke doelen spelen daarbij een belangrijke rol.

Als sportfysiotherapeut helpt Jeanine je daar graag bij. Of het nu gaat om herstel zonder operatie, begeleiding voorafgaand aan een ingreep of revalidatie na een meniscushechting of menisectomie.

Vragen?

Wil je weten wat er mogelijk is voor jouw knie? Neem gerust contact op voor een professionele analyse en persoonlijk behandelplan.

MEER INFORMATIE?

WIJ HELPEN U GRAAG

Wil je meer weten over dit onderwerp? Neem contact op!